Projektowanie akustyczne budynków, czyli cichy i przyjazny dom

Cichy, komfortowy dom, to marzenie wielu z nas. Nadmiar dźwięków, który atakuje nas na co dzień, wpływa nie tylko na nasze samopoczucie, ale i na zdrowie w ogóle. Dlatego tak ważne by nasz dom był spokojnym azylem, cichym, oddzielonym od hałasów z zewnątrz. Tylko jak zaprojektować i wybudować dom, by nie zostawić w tej inwestycji „grubych” pieniędzy?

Jak wybudować cichy, komfortowy dom?

Sporą część hałasu da się wykluczyć już na etapie wyboru działki budowlanej. Nawet, jeśli wydaje nam się, że lokalizacja jest cicha i spokojna, nie zaszkodzi sprawdzić jak wygląda plan zagospodarowania przestrzennego okolicy, dowiedzieć się, czy gmina nie planuje budowy drogi, łącznika, zakładu produkcyjnego czy innej „atrakcji”, która wpłynie na późniejszy komfort mieszkania. Jeśli tak, to czy inwestycja została poprzedzona analizą akustyczną.

Warto też rozejrzeć się i sprawdzić czy w okolicy nie ma zakładu kamieniarskiego czy innego hałasującego warsztatu. Sporym zagrożeniem dla naszych uszu są linie tramwajowe, ruchliwe tory kolejowe, czy przelotowe trasy, po których jeżdżą nie tylko samochody osobowe.

Działka w hałaśliwej okolicy

Gdy jednak wybieramy działkę w centrum miasta lub przy drodze, można sprawdzić jakie ograniczenia prędkości obowiązują na drodze, samochody, które pędzą z prędkością większą niż 60 km/h hałasują o wiele bardziej, niż te jadące powoli. Wpływ na wzrost hałasu ma też rodzaj nawierzchni – asfalt jest cichszy niż bruk czy kostka betonowa.

Dobra rada jest taka, by osłuchać okolicę, w której mamy zamiar zamieszkać, o różnych porach, również w nocy.

Naturalne i sztuczne wyciszacze

Skarpy, wały ziemne, szerokie pasy zieleni, to naturalni wyciszacze okolicy. Od ruchliwej drogi powinny oddzielać nas ekrany akustyczne. Najlepiej wziąć też pod uwagę odległość od źródeł hałasu: od torów kolejowych – 400 m, jeśli jest pas zieleni – wówczas 200 m. Od drogi, którą w ciągu godziny przejeżdża ok. 500 pojazdów, dom powinien być oddalony minimum 50 m, gdy 1000 pojazdów – odległość wzrasta do minimum 100 m.

Od hałasu odgrodzi nas też wysokie, pełne ogrodzenie, ściana parawanowa, wysoka balustrada.

Mamy lokalizację, co dalej?

Czas na projekt. I tu pojawia się element zaskoczenia – głównych konsultantem każdego architekta powinien być projektant akustyki. Obustronne porozumienie obu specjalistów, pozwoli przyszłym mieszkańcom budynku zaoszczędzić sporo pieniędzy w przyszłości i oszczędzi  nam kłopotów z późniejszym wyciszaniem domu.

Projektant akustyki doradza architektowi jakie dobrać rozwiązania jeśli chodzi o przegrody budowlane, instalacje, materiały wykończenia wnętrz. Architekt, po zaakceptowaniu rozwiązań, umieszcza je w projekcie architektoniczno-budowlanym. Niby oczywiste, a jednak w Polsce współpraca z akustykiem, jest często bagatelizowana. Wynika to z tego, że projektant akustyki, proponuje rozwiązania, które pozornie mogą „skomplikować pracę” architekta.

Dodatkowo polskie prawo nie opisuje też jasno i wyraźnie parametrów w zakresie wymagań dotyczących akustyki budynków (Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie). W dokumencie są zawarte ogólne wymagania, dlatego architekci często pomijają ten punkt przy projektowaniu budynku.

A szkoda, bo opracowanie wytycznych akustyki środowiskowej, budowlanej i wnętrza w fazie projektowej, pozwoliłoby dobrać odpowiednie materiały budowlane, izolację, rodzaje materiałów użytych do budowy ścian, stropów, dało podpowiedź nt. izolacji wewnątrz budynku, sposobów prowadzenia instalacji (wentylacja, klimatyzacja, ogrzewanie, instalacji wod-kan). Co więcej dałoby nam odpowiedź jak zagospodarować teren wokół budynku, by różnymi metodami odgrodzić się od źródeł hałasu i dobrze umiejscowić budynek.

Projektowe triki

Patrząc na projekt bryły budynku, możemy zorientować się czy pomyślano o elementach chroniących przed hałasem.  Warto zwrócić uwagę na detale. Wszystkie elementy takie jak wykusze czy ryzality to doskonałe ekrany akustyczne rozpraszające fale dźwiękowe. Również przesunięcia kondygnacji względem siebie, wysunięcie garażu od strony głównych źródeł hałasu, wysunięcie części parteru i umieszczenie nad nią np. loggi – to również wyciszacz akustyczny. Znaczenie ma także projekt dachu – im większa powierzchnia, tym większe narażenie na hałas zarówno z zewnątrz, jak i z wewnątrz budynku.

Sporym wyciszaczem jest też odpowiednio zaprojektowana klatka schodowa, pomieszczenia gospodarcze, kuchnia czy spiżarnia, które oddzielają pomieszczenia do wypoczynku od źródeł hałasu z zewnątrz. W hałaśliwej okolicy izolatorem będą też odpowiednio dobrane okna, okiennice czy żaluzje.

Ocieplenie jako izolator akustyczny

W nowoczesnym budownictwie na szczęście coraz częściej łączy się te dwa elementy. Izolacja termiczna ścian zewnętrznych, dachu, stropów, piwnic i fundamentów to nie tylko ciepło w domu i spore oszczędności na ogrzewaniu. To także coraz lepsza izolacja akustyczna. Czy mieszkamy w domku wolnostojącym, budynku wielokondygnacyjnym, szeregowcu czy bliźniaku, ważne, by hałas nie zakłócał nam spokoju domowego życia. Na rynku pojawiają się coraz to nowsze materiały dźwiękoizolacyjne, które skutecznie tłumią dźwięki z zewnątrz i wewnątrz budynku. Projektując czy też docieplając już gotowy budynek, warto od razu przemyśleć sprawę ocieplenia, grubość warstwy izolacji termicznej a także jej rodzaj.

W fazie projektu warto od razu pomyśleć o wszystkich elementach dodatkowych, które muszą znaleźć się na budynku takie jak rynny czy np. drabiny zewnętrzne montowane na stałe (jeśli takie są wymagane lub jeśli są związane z dodatkowym dostępem do różnych części budynku). Jeśli znamy grubość warstwy izolacyjnej, łatwiej już na etapie projektu domu, dobrać do niego odpowiednie mocowanie tych elementów. Oszczędza to sporo czasu, energii, pieniędzy w późniejszym etapie budowy.

Wyciszone wnętrze

Akustykę warto też brać pod uwagę przy projektowaniu kolejnych pomieszczeń domu i ich rozmieszczenie. Odizolowanie głośnych pomieszczeń – jak pralnia, kotłownia – od pomieszczeń mieszkalnych takich jak sypialnia czy pokój do pracy.

Jeśli lubimy otwarte przestrzenie wewnątrz domu, musimy mieć na uwadze, że dźwięki w takich pomieszczeniach roznoszą się w całej otwartej strefie. Akustyka pomieszczeń wysokich, galerii czy antresoli, również nie sprzyja ciszy w domu.

„Akustyczne wyciszacze” w domu to odpowiednio dobrane oraz wyizolowane ściany, drzwi, a także takie zabiegi jak stosowanie różnych poziomów podłogi, schodków między pomieszczeniami, łukowych wejść, kopuł, półokrągłych nisz w ścianach, parawanowych ścianek działowych.

Spora część leży w naszych rękach – tapety, drewniane elementy na ścianach, obrazy, tkaniny, dywany, zasłony i firany – wygłuszają wnętrze każdego domu.

Hałas szkodzi

Stałe narażenie na hałas jest szkodliwe dla zdrowia. To nie tylko slogan, czy hasło w kampanii. Z czasem uciążliwy hałas wydaje się być dla nas coraz silniejszy, a to powoduje dyskomfort, stres, rozkojarzenie, a nawet uszkodzenie słuchu. Hałas oznacza dla nas ciągłe zmęczenie, nie daje możliwości regeneracji w czasie snu, co więcej pogłębia stres. Czynniki te obniżają standard życia, wydajność w pracy czy w najprostszych czynnościach.

Wszystkie te argumenty przemawiają za tym, by już w fazie projektowej zadbać o ochronę przed hałasem po to, by nasz dom faktycznie był cichym i komfortowym azylem, a nie akustycznym bublem budowlanym.

Artykuł przygotowany przez firmę Crynoline zajmującą się sprzedażą drabin zewnętrznych.